Gürcü kahvesinin Türk kahvesinden iki farkı var. Bunlardan biri kahvenin pişirilişi diğeri ise kahvenin aromasının olmayışı, yani kokusuz oluşu.
Afrika kökenli kahve bitkisinin meyve çekirdeklerinin kavrulup öğütülmesi ile elde edilen tozu Gürcüler eskiden, darbazi adını verdikleri geniş odalardaki ocaklarda, üzerinde yaktıkları odun ateşi ile ısınmış kuma gömdükleri kabartmalı cezvelerde pişirirdi. Kuma gömülen cezve ısıyı her yönden eşit olarak aldığından kahve doygun ve dengeli pişerdi. Kumun ısısı cezveye yavaş yavaş nüfuz ettiğinden kahve, sabit ısıda ağır ağır pişerdi. Kumun hacmince, gerektiğinde birden çok cezve de ısıtılabilir, bu suretle geniş katılımlı sohbetlerde kabartmalı servis tepsileriyle, kabartmalı zarflı fincanlarda yapılan kahve servisinde gecikme yaşanmazdı.
Günümüz şartlarında evlerde kahvenin bu şekilde pişirilebileceği bir ocak genelde bulunmamakta, tabii olarak Gürcü kahvesinin lezzetini tadma imkanı da artık yok diye de düşünülebilir.
Gürcü kahvesi cihazı Gürcistan’daki çağdaş örnekleri gibi, kumun günümüz teknolojisi ile ısıtılıp kahvenin pişirilmesini sağlıyor. Ünyeli Mıngıç usta tarafından 2013 yılında yapılan Bakır ağırlıklı işçilikte süsleme olarak, elbette Gürcü sanatından motifler kullanıldı. Geniş olan üst bordürde, 11. yüzyıla ait Çiatura Katskhi kilisesi cephe süslemelerinden bir parça verilirken, alt bordürde Gürcistan Bilimler Akademisi El Yazmaları Enstitüsünde bulunan, 19. yüzyıl başlarına ait bir el yazmasına ait süslemelerden örnekleme var. Geniş şeritte ayrıca 11. yüzyıldan itibaren kullanılmaya başlanan Gürcü Mkhedruli alfabesi ile yazılmış bir sülale adı bulunuyor.
Cihaz eski Gürcü kültürünün çağdaş örneklerinden birini verebilmek amacı ile imal edildi. Gürcü kahvesinin lezzetini hissetmek ve bu zevkten mahrum kalmamak için ise ideal. Aromasız Gürcü kahvesi bulunamazsa da aromalı Türk kahvesi Gürcü kahvesi cihazı kullanılarak pişirilebilir. Bu kahvenin adı da her halde Gürcü usülü Türk kahvesi olacaktır. Kumun ısınma süresi en yüksek ateşte 20 dakikadır. Ancak ısınmış kuma koyulan cezve 5 dakika gibi bir sürede kaynar.
Isıtılan kuma gömülmek suretiyle pişirilen kahvenin lezzetini hisseden kişinin artık müptela olmaması mümkün değildir.
Lezzet düşkünlerinin mutlaka denemeleri menfaatleri icabıdır.
Fevzi Çelebi (Çelebadze)
|
